德尔菲箴言起源于公元前六世纪,是蕴含了古希腊人智慧和品格教导的许多戒律,总共有147条。这些宝贵的箴言来自德尔斐阿波罗神庙的神谕,并且由古希腊七贤(Seven Sages of Greece)书面成文,因此德尔斐箴言又名为“七贤诫令”(The Commandments of the Seven)。
古希腊七贤,古代希腊七位名人的统称,现代人了解较多的只有立法者梭伦和哲学家泰勒斯两人,剩余五人一般认为是契罗、毕阿斯、庇塔库斯、佩里安德、克莱俄布卢,但无法确定。
阿波罗神庙坐落于德尔斐(Delphi),靠近帕纳萨斯山(Mount Parnassus)。相传,宙斯曾经于相反方向放出两只鹰来测量大地,一只向东飞,一只向西飞,这两只老鹰在环绕大地一圈后汇合于德尔斐,因此这里即为大地的中心,也是世界的中心。
德尔斐是巨龙“皮同”(Python)的家,它守护着地球中心的翁法洛斯(Omphalos),杀死任何接近这一地区的人。
翁法洛斯(Omphalos)在希腊语中意为“肚脐”,是一种人造的宗教性石器,象征着“大地的肚脐”。人们在据信为宙斯放飞的老鹰汇合的地方竖立了这个白色的圆柱形大理石,以纪念这个传说。另一个传说是来自克洛诺斯被儿子宙斯挑战后,吐出的一块石头,掉到地面上所在位置即是宇宙的中心。事实上,在环地中海地区的很多地方都竖有翁法洛斯。
巨龙“皮同”(Python)是盖娅(大地女神)所生,守护着一个属于忒弥斯的神谕。阿波罗希望用自己的神谕来指导人们,因而用弓箭射杀了皮同,获得了翁法洛斯,并将圣地取而代之。
阿波罗于公元前7世纪后半叶在德尔斐亲自建立了第一座阿波罗神庙,之后便颁布了阿波罗神谕,这一神谕很快成为古代希腊最著名的神谕,并在古希腊历史中扮演着举足轻重的角色,例如,主持重要的体育和音乐活动,为旅行者们提供未来的建议,并以智慧创造出更好的人。
这个神话将阿波罗描绘为一个征服者或奠基者,这解释了为什么他能够成为殖民活动的守护神,以及为什么对他的崇拜散布在所有的希腊殖民地上。与此同时,这也将神谕置于了圣地的核心。
根据传说,德尔菲的阿波罗神庙建造在一个火山断层上,这个断层直通地底深处,而正是通过它,阿波罗才能和凡人沟通。阿波罗的神谕,通过“皮媞亚”(Pythia)的中介而将神的语言昭示给世人,这是阿波罗神庙最主要的功能。
阿波罗神庙的核心,叫做“阿底顿”(Adyton)。在阿底顿内竖立着石柱形的石器“翁法洛斯”,它由两个金质的老鹰支撑,象征着至高无上的地位。
“皮媞亚”指古希腊德尔斐的阿波罗神女祭司(或女先知),她服务于帕纳萨斯山上的德尔斐阿波罗神庙,以传达阿波罗的神谕而闻名,被认为能够预见未来。
女祭司皮媞亚传统上是一个未受过教育的年轻处女(后期演变成了一个老年妇女,但仍着少女的服饰),她坐在一个三脚架上,这个架子支在产生神谕的沟壑(Adyton)中,下面就是产生天然气的裂缝。皮媞亚手持着一个“phiale”(用于浇祭用的扁盘子)以及一支月桂(阿波罗的神树)。
对神谕的咨询最初是年度性的,在德尔斐历的“Bysios”这个月(公历二月至三月之间)的第七天开始举办阿波罗节。随后演变成一年内(传说中)阿波罗在当地居住的九个月中每个月的七号都举行仪式,这天起名为“polyphthoos”(许多问题的日子)。
在问询前有一些仪式需要履行,它们由女预言者在两个祭司的配合下完成。后者终生服务于神庙,下面辖有五个操持仪式的“hosioi”(神圣的人)以及两个男预言者,其中一个辅佐皮媞亚,将她的预言翻译成常人所能理解的语言。神的语言通常被转译成韵文,采用六音步诗行(hexameter)。我们仍不知道女预言者是否能够被人见到,因为至今在这一问题上还没有可靠的见证。
神谕的运作在历史上经历了不少变动,根据最权威的见证者之一,曾经是神庙的一名祭司的普鲁塔克的说法,在他的年代(公元1世纪)神庙里只有一个女预言家,她每个月受到一次请求;而更早以前仪式鼎盛的时期需要三个女祭司轮流替换才能应付长长的请求队伍。在阿波罗的另一个神庙里,神谕只是通过意念传到预言者的精神中,这使得他/她可能进行更自由的发挥。
许多古代的英雄、国王、政治家、将军、运动员、作家、旅行者或普通的公民,都可以到神谕处去询问问题并得到建议。从古代历史学家和作家那里我们能知道其中的一些问题和答案。
“西卜”(Sibyl)是古代世界各地传达阿波罗神谕的祭司,她们负责回答、建议和预言未来。“Sibyl”一字来源于古希腊文sibylla,泛指“女预言家”或“女先知”,后来这个称呼,和希腊本土德尔斐的“皮媞亚”(Pythia) 一样成为传达神谕之女祭司的正式职称。
人们相信,其中一些女先知,尽管她们是凡人,但可以活几百年而不老。在古代,有三位女先知因为她们的预言而非常知名,她们是德尔斐女先知(the Delphic Sibyl),萨米安女先知(the Samian Sibyl )和库迈女先知(the Cumaean Sibyl)。
在阿波罗神庙的入口处,任何访客都可以阅读到德尔斐箴言。尽管许多戒律被认为是德尔斐箴言的一部分(在后来的几年中增加了更多的戒律),其中有三条是最基本的,被刻在了阿波罗神庙的门楣上,任何人都必须先阅读它们,然后才能看到其他内容。
必须注意的是至今没有将格言从古希腊语译成任何其他语言的官方翻译,所有现存的译文都是由个人翻译的。有时,有误导性的翻译和其他个人的解释并不能被认为是原本的德尔斐神谕的祭司会给出的解释。此外,有些词汇在现代用语中也具有不同的含义。
虽然德尔斐箴言传授大众要敬重神灵,但是其中也告诫人们要如何遵守道德规范,可以说它是合乎顺天敬神、道德与道义的伦理教育。德尔斐箴言在宗教意义上为所有希腊人提供了一条自我认识的途径,其中最基本的三条箴言是:“认识你自己”(ΓΝΩΘΙ ΣΕΑΥΤΟΝ)、“凡事不过分”(ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ)、“你在/你是/如果”(Ἑγγύα πάρα δ'ἄτη)。
认识你自己(ΓΝΩΘΙ ΣΕΑΥΤΟΝ),相传是刻在德尔斐的阿波罗神庙的三句箴言之一,也是其中最有名的一句。或说这句话出自古希腊七贤之一的斯巴达的契罗(Χίλων),或说出自泰勒斯,或说出自苏格拉底。传统上对这句话的阐释,是劝人要有自知,明白人只是人,并非诸神。
根据第欧根尼·拉尔修的记载,有人问泰勒斯“何事最难为?”他应道:“认识你自己。”(见《哲人言行录》卷一)尼采在《道德的系谱》(Zur Genealogie der Moral)的前言中,也针对“认识你自己”来大加阐述,他说:
“我们无可避免跟自己保持陌生,我们不明白自己,我们搞不清楚自己,我们的永恒判词是:‘离每个人最远的,就是他自己。’─对于我们自己,我们不是‘知者’……”
第三条“Ἑγγύα πάρα δ'ἄτη”无法被正确地翻译成其他语言,因为没有人真正知道这个句话的意思,不过任何人都可以用自己的想法来解释它。古希腊学者普鲁塔克写了一本书来专门解释此则箴言,书中总结了多种可能的解释。有的观点认为它指的是万物最初绝对的因,另一种观点认为“Ἑγγύα πάρα δ'ἄτη”意思是“如果”或“但愿”。且有观点认为这里的“如果”是阿波罗给哲人智者们的忠告,因为任何事物的存在都有它的原因,而任何思考都离不开合理的假设。
而最简洁直接的解释“你是”或“你在”意思可能是指只有当你完全认识自己并且以适中和谐的方式行事的时候,才是真正意义上的“存在”。
德尔斐箴言147条
序号 希腊文 英文 中文 备注
001. Επου θεω Follow God 顺天理(道)
002. Νομω πειθου Obey the law 守律法
003. Θεους σεβου Worship the Gods 礼拜诸神
004. Γονεις αιδου Respect your parents 孝敬父母
005. Ηττω υπο δικαιου Be overcome by justice 由法律(正义、公道、司法)来解决(处理)问题
006. Γνωθι μαθων Know what you have learned 知道你所学到的
007. Ακουσας νοει Perceive what you have heard 察觉(理解)你所听到的
008. Σεαυτον ισθι Be Yourself or Know Yourself 认识你自己
009. Γαμειν μελλε Intend to get married 成年必须结婚
010. Καιρον γνωθι Know your opportunity 了解你的机遇
011. Φρονει θνητα Think as a mortal 思考生命的意义、思考作为一个凡夫
012. Ξενος ων ισθι If you are a stranger act like one 保持礼节
013. Εστιαν τιμα Honor the hearth (or Hestia) 敬重家庭
014. Αρχε σεαυτου Control yourself 管理你自己
015. Φιλοις βοηθει Help your friends 帮助你的朋友
016. Θυμου κρατει Control anger 戒嗔、控制愤怒
017. Φρονησιν ασκει Exercise prudence 审慎
018. Προνοιαν τιμα Honor providence 敬重神的恩惠
019. Ορκω μη χρω Do not use an oath 不随意起誓
020. Φιλιαν αγαπα Love friendship 珍爱友谊
021. Παιδειας αντεχου Cling to discipline 坚守纪律(规律)
022. Δοξαν διωκε Pursue honor 追寻信义(道义、信用、尊重)
023. Σοφιαν ζηλου Long for wisdom 增长智慧
024. Καλον ευ λεγε Praise the good 表扬(赞美)优秀
025. Ψεγε μηδενα Find fault with no one 世间无完人、挑剔无人
026. Επαινει αρετην Praise virtue 赞美德行(善行)
027. Πραττε δικαια Practice what is just 学习什么是正确的(公正的)
028. Φιλοις ευνοει Be kind to friends 善待朋友
029. Εχθρους αμυνου Watch out for your enemies 留意你的敌人
030. Ευγενειαν ασκει Exercise nobility of character 行使高尚的品格
031. Κακιας απεχου Shun evil 远离恶事(邪恶)
032. Κοινος γινου Be impartial 宜公正公平、要不偏不倚
033. Ιδια φυλαττε Guard what is yours 保护(守护)属于你的事物
034. Αλλοτριων απεχου Shun what belongs to others 不可觊觎他人之物
035. Ακουε παντα Listen to everyone 倾听他人
036. Ευφημος ισθι Be (religiously) silent 保持(宗教上)沉静
037. Φιλω χαριζου Do a favor for a friend 施恩予友
038. Μηδεν αγαν Nothing to excess 没有所谓多余的、天生我材必有用
039. Χρονου φειδου Use time sparingly 善用时间、不虚度光阴
040. Ορα το μελλον Foresee the future 眼光放长远、预见未来
041. Υβριν μισει Despise insolence 鄙视(蔑视)傲慢
042. Ικετας αιδου Have respect for suppliants 尊重恳求者
043. Πασιν αρμοζου Be accommodating in everything 有容乃大
044. Υιους παιδευε Educate your sons 教育你的儿(孩)子
045. Εχων χαριζου Give what you have 奉献(贡献)你所拥有的
046. Δολον φοβου Fear deceit 谨防欺骗(诈骗、骗局、诡计)
047. Ευλογει παντας Speak well of everyone 人人言善语
048. Φιλοσοφος γινου Be a seeker of wisdom 成为智慧的探求(索)者
049. Οσια κρινε Choose what is divine 选择什么神圣的
050. Γνους πραττε Act when you know 明智方行、明白之后才能实行
051. Φονου απεχου Shun murder 不杀生、远离杀害
052. Ευχου δυνατα Pray for things possible 为他人祈祷(祈福、祷告)
053. Σοφοις χρω Consult the wise 请教智者、请益贤达
054. Ηθος δοκιμαζε Test the character 考验品格
055. Λαβων αποδος Give back what you have received 沐恩必偿、礼尚往来
056. Υφορω μηδενα Down-look no one 勿轻他人
057. Τεχνη χρω Use your skill 运用你的才能
058. Ο μελλεις, δος Do what you mean to do 做你想做的事
059. Ευεργεσιας τιμα Honor a benefaction 赐予恩泽
060. Φθονει μηδενι Be jealous of no one 勿嫉妒他人
061. Φυλακη προσεχε Be on your guard 提防他人、保护自己、防人之心不可无
062. Ελπιδα αινει Praise hope 赞美希望
063. Διαβολην μισει Despise a slanderer 鄙视(蔑视)谗佞(诽谤者)
064. Δικαιως κτω Gain possessions justly 取得财产要公正
065. Αγαθους τιμα Honor good men 敬重好人
066. Κριτην γνωθι Know the judge 明理的判断
067. Γαμους κρατει Master wedding-feasts 不可纵情逸乐
068. Τυχην νομιζε Recognize fortune 知晓时势
069. Εγγυην φευγε Flee a pledge 远离担保、不随意替人担保
070. Απλως διαλεγου Speak plainly 表达要明确清晰
071. Ομοιοις χρω Associate with your peers 与能力相同者(同辈)合作
072. Δαπανων αρχου Govern your expenses 节制你的消费
073. Κτωμενος ηδου Be happy with what you have 知足常乐
074. Αισχυνην σεβου Rever a sense of shame 知耻、要有羞耻心
075. Χαριν εκτελει Fulfill a favor 释出善意
076. Ευτυχιαν ευχου Pray for happiness 为幸福祈祷
077. Τυχην στεργε Be fond of fortune 把握时势
078. Ακουων ορα Observe what you have heard 观察你所听到的
079. Εργαζου κτητα Work for what you can own 做自己擅长的工作
080. Εριν μισει Despise strife 鄙视(蔑视)争斗(斗争)
081. Ονειδος εχθαιρε Detest disgrace 痛恨耻辱(不名誉)
082. Γλωτταν ισχε Restrain the tongue 不造口业
083. Υβριν αμυνου Keep yourself from insolence 维持你自己不受傲慢影响
084. Κρινε δικαια Make just judgements 做出适当的判决(审断)
085. Χρω χρημασιν Use what you have 使用你所拥有的
086. Αδωροδοκητος δικαζε Judge incorruptibly 廉明拒贿
087. Αιτιω παροντα Accuse one who is present 莫于背后指责他人
088. Λεγε ειδως Tell when you know 言汝所知
089. Βιας μη εχου Do not depend on strength 莫恃强凌弱
090. Αλυπως βιου Live without sorrow 活在悲伤外、生活不悲观
091. Ομιλει πραως Live together meekly 和谐共处
092. Περας επιτελει μη αποδειλιων Finish the race without shrinking back 不要半途而废
093. Φιλοφρονει πασιν Deal kindly with everyone 待人温和
094. Υιοις μη καταρω Do not curse your sons 勿詈汝子、不可辱骂你的孩子
095. Γυναικος αρχε Rule your wife 指导您的妻子
096. Σεαυτον ευ ποιει Benefit yourself 有益于你自己
097. Ευπροσηγορος γινου Be courteous 礼让
098. Αποκρινου εν καιρω Give a timely response 适时给予回应(回答、反应)
099. Πονει μετ ευκλειας Struggle with glory 光荣(荣耀)伴随努力而来
100. Πραττε αμετανοητως Act without repenting 不做后悔之事、勿执悔行
101. Αμαρτανων μετανοει Repent of sins 忏悔罪行
102. Οφθαλμου κρατει Control the eye 非礼勿视、不随便窥视
103. Βουλευου χρονω Give a timely counsel 适时给予建议(建言、忠告)
104. Πραττε συντομως Act quickly 做事要灵活
105. Φιλιαν φυλαττε Guard friendship 保护友谊
106. Ευγνωμων γινου Be grateful 常怀感恩之心
107. Ομονοιαν διωκε Pursue harmony 追求(崇尚)和谐
108. Αρρητον κρυπτε Keep deeply the top secret 重要秘密不可泄
109. Το κρατουν φοβου Fear ruling 莫盲从
110. Το συμφερον θηρω Pursue what is profitable 追求什么是有益的
111. Καιρον προσδεχου Accept due measure 接受正当(应有、适当)的标准
112. Εχθρας διαλυε Do away with enmities 破除(化解、消弭)仇恨
113. Γηρας προσδεχου Accept old age 接受年老
114. Επι ρωμη μη καυχω Do not boast in might 不浮夸能力
115. Ευφημιαν ασκει Exercise (religious) silence 学习(宗教上)沉静
116. Απεχθειαν φευγε Flee enmity 远离(回避)敌意
117. Πλουτει δικαιως Acquire wealth justly 公正的赚取财富
118. Δοξαν μη λειπε Do not abandon honor 勿弃敬重之心
119. Κακιαν μισει Despise evil 鄙视(蔑视)邪恶
120. Κινδυνευε φρονιμως Venture into danger prudently 冒然进入险地须谨慎(小心)
121. Μανθανων μη καμνε Do not tire of learning 莫于学习(求知、学问)感到厌倦
122. Φειδομενος μη λειπε Do not stop to be thrifty 莫中断勤俭的美德
123. Χρησμους θαυμαζε Admire oracles 赞赏神谕
124. Ους τρεφεις αγαπα Love whom you rear 爱你所养的
125. Αποντι μη μαχου Do not oppose someone absent 不排斥少数人、不以多欺少、莫抵制少数缺席者
126. Πρεσβυτερον αιδου Respect the elder 尊重年长(老者)
127. Νεωτερον διδασκε Teach a youngster 教导后学
128. Πλουτω απιστει Do not trust wealth 不依赖财势、莫仗财势
129. Σεαυτον αιδου Respect yourself 尊重你自己
130. Μη αρχε υβριζειν Do not begin to be insolent 不着手行使粗野(野蛮、鲁莽)之事
131. Προγονους στεφανου Crown your ancestors 为祖增光
132. Θνησκε υπερ πατριδος Die for your country 效忠国家
133 Τω βιω μη αχθου. Do not be discontented by life 别对生命产生不满
134. Επι νεκρω μη γελα Do not make fun of the dead 勿寻致命之乐
135. Ατυχουντι συναχθου Share the load of the unfortunate 怜悯可怜人
136. Χαριζου αβλαβως Gratify without harming 喜悦是不造伤害之事
137. Μη επι παντι λυπου Greive for no one 莫使他人悲伤
138. Εξ ευγενων γεννα Beget from noble routes 产生高雅的行为
139. Επαγγελου μηδενι Make promises to no one 前途由自己开创、前途掌握在自己手里
140. Φθιμενους μη αδικει Do not wrong the dead 莫造致命之错
141. Ευ πασχε ως θνητος Be well off as a mortal 丰富你的生命
142. Τυχη μη πιστευε Do not trust fortune 不依赖侥幸、勿恃侥幸
143. Παις ων κοσμιος ισθι As a child be well-behaved 如儿童般—行为端正
144. ηβων εγκρατης as a youth - self-disciplined 如青年般—自律
145. μεσος δικαιος as of middle-age - just 如中年般—正直(公正)
146. πρεσβυτης ευλογος as an old man - sensible 如老者般—通晓事理
147. τελευτων αλυπος on reaching the end - without sorrow 未达最终—不需悲观(忧愁)
关于德尔菲的箴言还有许多秘密有待后人去探索和发现。如果我们每个人在生活中都能遵循这些戒律去约束自己的一言一行,我们周遭的世界将会变得多么美好。
苏格拉底认为每一个人都应该对自己生命的价值与目的有所思考和反省。在人生的旅途中到底什么能带给我们快乐与满足?我们人生的方向的优先顺序是否和我们的期望值与人生目标一致?如此经过审视的生命才有意义与目的,也才值得活下去。
未经反思自省的人生不值得活。“The unexamined life is not worth living.” —苏格拉底
上期文章: