高等代数 | 矩阵 | 分块矩阵证明秩(不)等式 | 打洞原理

分块矩阵证明秩(不)等式

(兰州大学,2022)设 {A}{B} 分别是 {s \times n}{n \times m} 矩阵,证明: 秩 {(A)+}{(B)-n \leqslant}{(A B)}.

proof

{\left(\begin{array}{cc}E_{n} & O \\ O & A B\end{array}\right)} 作广义初等变换,有
{ \left(\begin{array}{cc} O&E_{s} \\ E_{n}&O \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&O \\ -A&E_{s} \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&O \\ O&A B \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&B \\ O&E_{m} \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} -A&O \\ E_{n}&B \end{array}\right) }
由此可知
{ \begin{aligned} \text{秩}\left(E_{n}\right)+\text{秩}(A B)&=\text{秩}\left(\begin{array}{cc} E_{n}&O \\ O&A B \end{array}\right)\\ &=\text{秩}\left(\begin{array}{cc} -A&O \\ E_{n}&B \end{array}\right)\\ &\geqslant \text{秩}(A)+\text{秩}(B) \end{aligned} }
{\text{秩} (A)+} \text{秩} {(B)-n \leqslant} \text{秩} {(A B)}.

(厦门大学,2022)设 {A}{n} 阶方阵,证明: {\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(E-A)=n} 的充分必要条件是 {A^{2}=A}.

proof

首先对 {\left(\begin{array}{cc}A&O \\ O&E-A\end{array}\right)} 作广义初等变换,有
{ \left(\begin{array}{ll} E&O \\ E&E \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} A&O \\ O&E-A \end{array}\right)\left(\begin{array}{ll} E&E \\ O&E \end{array}\right)=\left(\begin{array}{ll} A&A \\ A&E \end{array}\right) . }
其次,对 {\left(\begin{array}{cc}A&A \\ A&E\end{array}\right)} 作广义初等变换,有
{ \left(\begin{array}{cc} E&-A \\ O&E \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} A&A \\ A&E \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&O \\ -A&E \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} A-A^{2}&O \\ O&E \end{array}\right) . }
由于分块矩阵作广义初等变换不改变秩,所以上述两式说明
{ \begin{aligned} \operatorname{rank}\left(\begin{array}{cc} A&O \\ O&E-A \end{array}\right)&=\operatorname{rank}\left(\begin{array}{cc} A&A \\ A&E \end{array}\right)\\&=\operatorname{rank}\left(\begin{array}{cc} A-A^{2}&O \\ O&E \end{array}\right) . \end{aligned} }
即有
{ \begin{aligned} &\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(E-A)\\ &=\operatorname{rank}\left(A-A^{2}\right)+\operatorname{rank}(E)\\ &=n+\operatorname{rank}\left(A-A^{2}\right) . \end{aligned} }
所以 {\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(E-A)=n} 等价于 {\operatorname{rank}\left(A-A^{2}\right)=0},这又等价于 {A^{2}=A}.

(安徽大学,2022)若矩阵 {B} 满足 {B^{2}=B},则称 {B} 为幂等阵.

  1. {B}{n} 阶帝等阵,证明: {r(B)+r(E-B)=n},其中 {r(B)} 表示 {B} 的秩,{E} 为单位阵;
  2. {B_{1},B_{2}} 都是 {n} 阶幂等阵,{A=B_{1} B_{2}},且 {r(A) < n},证明: {r(E-A) \leqslant 2 n-r\left(B_{1}\right)-r\left(B_{2}\right)}.

proof

  1. 一方面,显然有
    { \begin{aligned} r(B)+r(E-B) & \geqslant r(B+(E-B))\\&=r(E)=n . \end{aligned} }
    另一方面,由于 {B^{2}=B},即 {B-B^{2}=B(E-B)=O},所以 {E-B} 的列向量均为方程组 {B X=0} 的解,进而 {E-B} 的列向量均可由 {B X=0} 的基础解系中的 {n-r(B)} 个向量线性表出,所以 {r(E-B) \leqslant n-r(B)},即
    { r(B)+r(E-B) \leqslant n . }
    综合可知 {r(B)+r(E-B)=n}.
  2. 由于 {B_{1},B_{2}} 都是 {n} 阶幂等阵,所以由 (1) 可知 {r\left(B_{1}\right)+r\left(E-B_{1}\right)=r\left(B_{2}\right)+r\left(E-B_{2}\right)=n}进而
    { 2 n-r\left(B_{1}\right)-r\left(B_{2}\right)=r\left(E-B_{1}\right)+r\left(E-B_{2}\right) . }
    那么证明 {r(E-A) \leqslant 2 n-r\left(B_{1}\right)-r\left(B_{2}\right)} 等价于证明
    r\left(E-B_{1} B_{2}\right) \leqslant r\left(E-B_{1}\right)+r\left(E-B_{2}\right) .\quad (1)
    而对分块矩阵 {\left(\begin{array}{cc}E-B_{1}&O \\ O&E-B_{2}\end{array}\right)} 进行广义初等变换,有
    { \left(\begin{array}{ll} E&E \\ O&E \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E-B_{1}&O \\ O&E-B_{2} \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&B_{2} \\ O&E \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} E-B_{1}&E-B_{1} B_{2} \\ O&E-B_{2} \end{array}\right) . }
    由此可知
    { r\left(\begin{array}{cc} E-B_{1}&O \\ O&E-B_{2} \end{array}\right)=r\left(\begin{array}{cc} E-B_{1}&E-B_{1} B_{2} \\ O&E-B_{2} \end{array}\right) \geqslant r\left(E-B_{1} B_{2}\right) . }
    即有(1)式成立.

(中山大学,2022)设 {A}{n} 阶实方阵,{f_{A}(x)}{A} 的特征多项式,且 {f_{A}(x)}{\mathbb{R}[x]} 上有不可约分解{ f_{A}(x)=p_{1}(x)^{l_{1}} p_{2}(x)^{l_{2}} \cdots p_{k}(x)^{l_{k}} . }
其中 \operatorname{deg}\left(p_{i}(x)\right) \in\{1,2\},l_{i} \geqslant 1,i=1,2,\cdots,k. 证明:{ \sum_{i=1}^{k} l_{i} \operatorname{rank}\left(p_{i}(A)\right) \leqslant n\left[\left(\sum_{i=1}^{k} l_{i}\right)-1\right] . }
其中 {\operatorname{rank}\left(p_{i}(A)\right)} 是方阵 {p_{i}(A)} 的秩,{i=1,2,\cdots,k}.

proof

首先对实数域上的任意两个 {n} 阶矩阵 {B,C},对 {\left(\begin{array}{cc}E&O \\ O&BC\end{array}\right)} 进行广义初等变换,有
{ \left(\begin{array}{cc} E&O \\ B&E \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&O \\ O&BC \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&-C \\ O&E \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} E&-C \\ B&O \end{array}\right) . }
由此可知
{ \operatorname{rank}\left(\begin{array}{cc} E&O \\ O&BC \end{array}\right)=\operatorname{rank}\left(\begin{array}{cc} E&-C \\ B&O \end{array}\right) \geqslant \operatorname{rank}(B)+\operatorname{rank}(C) }
即有
{ \operatorname{rank}(B)+\operatorname{rank}(C) \leqslant \operatorname{rank}(BC)+n . }

(2020,中山大学)五.已知 {A_{1},A_{2},\cdots,A_{s}(s \geq 2)} 为数域 {K} 上的 {n} 阶矩阵,且 {A_{1} A_{2} \cdots A_{s}=O},证明:{ r\left(A_{1}\right)+r\left(A_{2}\right)+\cdots+r\left(A_{s}\right) \leq(s-1) n . }

proof

首先对数域 {K} 上的任意两个 {n} 阶矩阵 {A,B},由于
{ \left(\begin{array}{ll} E&O \\ A&E \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&O \\ O&A B \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&-B \\ O&E \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} E&-B \\ A&O \end{array}\right) . }
由此可知
{ \begin{aligned} n+r(A B)&=r\left(\begin{array}{cc} E&O \\ O&A B \end{array}\right)\\&=r\left(\begin{array}{cc} E&-B \\ A&O \end{array}\right) \\& \geq r(A)+r(B) . \end{aligned} }
于是对 {A_{1},A_{2},\cdots,A_{s}},反复使用上述秩不等式便有
{ \begin{aligned} & r\left(A_{1}\right)+r\left(A_{2}\right)+\cdots+r\left(A_{s}\right) \\ & \leq r\left(A_{1} A_{2}\right)+r\left(A_{3}\right)+\cdots+r\left(A_{s}\right)+n \\ &\leq r\left(A_{1} A_{2} A_{3}\right)+r\left(A_{4}\right)+\cdots+r\left(A_{s}\right)+2 n \\ &\leq \cdots \cdots \\ &\leq r\left(A_{1} A_{2} \cdots A_{s}\right)+(s-1) n \\ &=(s-1) n . \end{aligned} }

打洞原理

(天津大学,2022)设 {A,B,C,D} 均为 {n} 阶方阵,并且 {A C=C A},证明:
\left|\begin{array}{cc}A&B \\ C&D \end{array}\right|=|A D-CB|

proof

{A} 可逆时,由于
{ \left(\begin{array}{cc} A&B \\ C&D \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&-A^{-1} B \\ O&E \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} A&O \\ C&D-C A^{-1} B \end{array}\right) }
上式两端取行列式,结合 {A C=C A} 可得
{ \begin{aligned} \left|\begin{array}{ll} A&B \\ C&D \end{array}\right|&=|A|\left|D-C A^{-1} B\right|\\ &=\left|A D-A C A^{-1} B\right|\\&=\left|A D-C A A^{-1} B\right|\\&=|A D-CB| . \end{aligned} }
{A} 不可逆时,存在 {M > 0},使得 {t > M} 时,{t E+A} 为可逆阵,同时由 {A C=C A} 可知{(t E+A) C=C(t E+A)},所以根据上式可知,当 {t > M} 时,总有
{ \left|\begin{array}{cc} t E+A&B \\ C&D \end{array}\right|=|(t E+A) D-CB| . }
而上式左右两端均为 {t} 的多项式,它们在 {t > M} 时相等,则对任意的 {t \in \mathbb{R}},它们恒等,特别地,取 {t=0},依旧有
{ \left|\begin{array}{ll} A&B \\ C&D \end{array}\right|=|A D-CB| . }

(华中科技大学,2022)若 {A}{m \times n} 实矩阵,证明:{ \operatorname{rank}\left(E_{n}-A^{\prime} A\right)-\operatorname{rank}\left(E_{m}-A A^{\prime}\right)=n-m . }

proof

对矩阵 {\left(\begin{array}{cc}E_{n}&A^{\prime} \\ A&E_{m}\end{array}\right)} 作广义初等变换,有
{ \begin{array}{l} \left(\begin{array}{cc} E_{n}&O \\ -A&E_{m} \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&A^{\prime} \\ A&E_{m} \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&-A^{\prime} \\ O&E_{m} \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} E_{n}&O \\ O&E_{m}-A A^{\prime} \end{array}\right) \\ \left(\begin{array}{cc} E_{n}&-A^{\prime} \\ O&E_{m} \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&A^{\prime} \\ A&E_{m} \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&O \\ -A&E_{m} \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} E_{n}-A^{\prime} A&O \\ O&E_{m} \end{array}\right) \end{array} }
由此可知
{ \begin{aligned} & \operatorname{rank}\left(\begin{array}{cc} E_{n}&A^{\prime} \\ A&E_{m} \end{array}\right)\\&=\operatorname{rank}\left(\begin{array}{cc} E_{n}&O \\ O&E_{m}-A A^{\prime} \end{array}\right)\\&=\operatorname{rank}\left(\begin{array}{cc} E_{n}-A^{\prime} A&O \\ O&E_{m} \end{array}\right) \end{aligned} }
所以 n+ \operatorname{rank} \left(E_{m}-A A^{\prime}\right)=m +\operatorname{rank}\left(E_{n}-A^{\prime} A\right),即
{ \operatorname{rank}\left(E_{n}-A^{\prime} A\right)-\operatorname{rank}\left(E_{m}-A A^{\prime}\right)=n-m . }

(电子科技大学,2022){A}{3 \times 4} 矩阵,{B}{4 \times 3} 矩阵.

  1. 证明: {\left|\lambda I_{4}-B A\right|=\lambda\left|\lambda I_{3}-A B\right|};
  2. {\operatorname{tr}(A B)=6,A B} 每行元素之和均为 {1,B A-2 I} 不可逆,求 {|B A+2 I|}.

proof

  1. 由于 {r(B A) \leqslant r(A) \leqslant 3},所以 4 阶矩阵 {B A} 不可逆,于是当 {\lambda=0} 时,结论显然成立. 而当 {\lambda \neq 0} 时,有
    { \left(\begin{array}{cc} \lambda I_{4}&B \\ A&I_{3} \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} I_{4}&O \\ -A&I_{3} \end{array}\right) =\left(\begin{array}{cc} \lambda I_{4}-B A&B \\ O&I_{3} \end{array}\right)}
    { \left(\begin{array}{cc} \lambda I_{4}&B \\ A&I_{3} \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} I_{4}&-\frac{1}{\lambda} B \\ O&I_{3} \end{array}\right) =\left(\begin{array}{cc} \lambda I_{4}&O \\ A&I_{3}-\frac{1}{\lambda} A B \end{array}\right) }
    上述两式取行列式,有
    { \left|\begin{array}{cc} \lambda I_{4}&B \\ A&I_{3} \end{array}\right|=\left|\begin{array}{cc} \lambda I_{4}-B A&B \\ O&I_{3} \end{array}\right|=\left|\begin{array}{cc} \lambda I_{4}&O \\ A&I_{3}-\frac{1}{\lambda} A B \end{array}\right| . }
    特别地,有
    { \left|\lambda I_{4}-B A\right|=\left|\lambda I_{4}\right|\left|I_{3}-\frac{1}{\lambda} A B\right|=\lambda\left|\lambda I_{3}-A B\right| . }
    即结论对 {\lambda \neq 0} 也成立.
  2. 由于 {A B} 的每行元素之和均为 1 ,所以 {A B \alpha=\alpha},其中 {\alpha=(1,1,1)^{\prime}},即 1 是 {A B} 的一个特征值. 而 {B A-2 I} 不可逆,所以 2 是 {B A} 的一个特征值,由第一问可知 2 也是 {A B} 的一个特征值. 另外,由于 {A B} 为 3 阶 矩阵,且 {\operatorname{tr}(A B)=6},所以 {A B} 的另一个特征值为 {6-1-2=3},再根据第一问可知 {B A} 的 4 个特征值分别为 {0,1,2,3},那么 {B A+2 I} 的全部特征值为 {2,3,4,5},所以
    { |B A+2 I|=2 \cdot 3 \cdot 4 \cdot 5=120 . }

(大连理工大学,2022)设 {\alpha}{n} 维列向量,{A}{n} 阶可逆矩阵,证明:
\left|A+\alpha \alpha^{T}\right|=|A|+\alpha^{T} A^{*} \alpha .

proof

对分块矩阵 {\left(\begin{array}{cc}A&-\alpha \\ \alpha^{T}&1\end{array}\right)} 作广义初等变换,有
{ \left(\begin{array}{cc} A&-\alpha \\ \alpha^{T}&1 \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&0 \\ -\alpha^{T}&1 \end{array}\right) =\left(\begin{array}{cc} A+\alpha \alpha^{T}&-\alpha \\ 0&1 \end{array}\right) }
{ \left(\begin{array}{cc} A&-\alpha \\ \alpha^{T}&1 \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E_{n}&A^{-1} \alpha \\ 0&1 \end{array}\right) =\left(\begin{array}{cc} A&0 \\ \alpha^{T}&1+\alpha^{T} A^{-1} \alpha \end{array}\right) . }
上述两式取行列式,可得
{ \left|\begin{array}{cc} A&-\alpha \\ \alpha^{T}&1 \end{array}\right|=\left|\begin{array}{cc} A+\alpha \alpha^{T}&-\alpha \\ 0&1 \end{array}\right|=\left|\begin{array}{cc} A&0 \\ \alpha^{T}&1+\alpha^{T} A^{-1} \alpha \end{array}\right| . }
即有
{ \left|A+\alpha \alpha^{T}\right|=|A|\left(1+\alpha^{T} A^{-1} \alpha\right)=|A|+\alpha^{T}\left(|A| A^{-1}\right) \alpha=|A|+\alpha^{T} A^{*} \alpha . }

(中国科学技术大学,2022)设 {A,B} 都是 {n} 阶复方阵,{C=A+B},证明:{ \operatorname{det}(C-A B)=\operatorname{det}(C-B A) }

proof

首先注意到
{ C-A B=E-(A-E)(B-E),C-B A=E-(B-E)(A-E) . }
对分块矩阵 {\left(\begin{array}{cc}E&A-E \\ B-E&E\end{array}\right)} 作广义初等变换,有
{ \left(\begin{array}{cc} E&A-E \\ B-E&E \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&O \\ -(B-E)&E \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} C-A B&A-E \\ O&E \end{array}\right)}
{ \left(\begin{array}{cc} E&A-E \\ B-E&E \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} E&-(A-E) \\ O&E \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} E&O \\ B-E&C-B A \end{array}\right) . }
上述两式取行列式,有
{ \operatorname{det}\left(\begin{array}{cc} E&A-E \\ B-E&E \end{array}\right)=\operatorname{det}\left(\begin{array}{cc} C-A B&A-E \\ O&E \end{array}\right)=\operatorname{det}\left(\begin{array}{cc} E&O \\ B-E&C-B A \end{array}\right) . }
特别地,有 {\operatorname{det}(C-A B)=\operatorname{det}(C-B A)}.

©著作权归作者所有,转载或内容合作请联系作者
  • 序言:七十年代末,一起剥皮案震惊了整个滨河市,随后出现的几起案子,更是在滨河造成了极大的恐慌,老刑警刘岩,带你破解...
    沈念sama阅读 199,175评论 5 466
  • 序言:滨河连续发生了三起死亡事件,死亡现场离奇诡异,居然都是意外死亡,警方通过查阅死者的电脑和手机,发现死者居然都...
    沈念sama阅读 83,674评论 2 376
  • 文/潘晓璐 我一进店门,熙熙楼的掌柜王于贵愁眉苦脸地迎上来,“玉大人,你说我怎么就摊上这事。” “怎么了?”我有些...
    开封第一讲书人阅读 146,151评论 0 328
  • 文/不坏的土叔 我叫张陵,是天一观的道长。 经常有香客问我,道长,这世上最难降的妖魔是什么? 我笑而不...
    开封第一讲书人阅读 53,597评论 1 269
  • 正文 为了忘掉前任,我火速办了婚礼,结果婚礼上,老公的妹妹穿的比我还像新娘。我一直安慰自己,他们只是感情好,可当我...
    茶点故事阅读 62,505评论 5 359
  • 文/花漫 我一把揭开白布。 她就那样静静地躺着,像睡着了一般。 火红的嫁衣衬着肌肤如雪。 梳的纹丝不乱的头发上,一...
    开封第一讲书人阅读 47,969评论 1 275
  • 那天,我揣着相机与录音,去河边找鬼。 笑死,一个胖子当着我的面吹牛,可吹牛的内容都是我干的。 我是一名探鬼主播,决...
    沈念sama阅读 37,455评论 3 390
  • 文/苍兰香墨 我猛地睁开眼,长吁一口气:“原来是场噩梦啊……” “哼!你这毒妇竟也来了?” 一声冷哼从身侧响起,我...
    开封第一讲书人阅读 36,118评论 0 254
  • 序言:老挝万荣一对情侣失踪,失踪者是张志新(化名)和其女友刘颖,没想到半个月后,有当地人在树林里发现了一具尸体,经...
    沈念sama阅读 40,227评论 1 294
  • 正文 独居荒郊野岭守林人离奇死亡,尸身上长有42处带血的脓包…… 初始之章·张勋 以下内容为张勋视角 年9月15日...
    茶点故事阅读 35,213评论 2 317
  • 正文 我和宋清朗相恋三年,在试婚纱的时候发现自己被绿了。 大学时的朋友给我发了我未婚夫和他白月光在一起吃饭的照片。...
    茶点故事阅读 37,214评论 1 328
  • 序言:一个原本活蹦乱跳的男人离奇死亡,死状恐怖,灵堂内的尸体忽然破棺而出,到底是诈尸还是另有隐情,我是刑警宁泽,带...
    沈念sama阅读 32,928评论 3 316
  • 正文 年R本政府宣布,位于F岛的核电站,受9级特大地震影响,放射性物质发生泄漏。R本人自食恶果不足惜,却给世界环境...
    茶点故事阅读 38,512评论 3 302
  • 文/蒙蒙 一、第九天 我趴在偏房一处隐蔽的房顶上张望。 院中可真热闹,春花似锦、人声如沸。这庄子的主人今日做“春日...
    开封第一讲书人阅读 29,616评论 0 19
  • 文/苍兰香墨 我抬头看了看天上的太阳。三九已至,却和暖如春,着一层夹袄步出监牢的瞬间,已是汗流浃背。 一阵脚步声响...
    开封第一讲书人阅读 30,848评论 1 255
  • 我被黑心中介骗来泰国打工, 没想到刚下飞机就差点儿被人妖公主榨干…… 1. 我叫王不留,地道东北人。 一个月前我还...
    沈念sama阅读 42,228评论 2 344
  • 正文 我出身青楼,却偏偏与公主长得像,于是被迫代替她去往敌国和亲。 传闻我的和亲对象是个残疾皇子,可洞房花烛夜当晚...
    茶点故事阅读 41,772评论 2 339

推荐阅读更多精彩内容